Γιατί δεν αρκεί η ελευθερία για το παιδί: Ο καθοριστικός ρόλος της οικογένειας

Το παιδί έχει ανάγκη από αγάπη, στοργή και ελευθερία, αλλά και από ένα σταθερό πρόγραμμα. Η ελευθερία και η ύπαρξη προγράμματος δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες· αντίθετα, μπορούν να συνυπάρξουν δημιουργικά.

Γενικά, όταν ένα παιδί δεν έχει ακούσει το «όχι» ούτε έχει βιώσει απογοητεύσεις, οι οποίες είναι απολύτως φυσιολογικές και αναγκαίες για την ψυχοσυναισθηματική του ωρίμανση, ενδέχεται να εξελιχθεί σε έναν ενήλικα που δυσκολεύεται να ενταχθεί ομαλά στο κοινωνικό σύνολο. Πρόκειται για μια παρατήρηση που συχνά γίνεται εμφανής στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Απαραίτητη είναι η ισορροπία ανάμεσα στη λογική, την τάξη και την ικανοποίηση της ελευθερίας, την οποία θα μπορούσαμε σχηματικά να αποδώσουμε με αναλογία 55% προς 45%. Η απόλυτη επικράτηση ενός από τα δύο στοιχεία οδηγεί συχνά σε προβληματικές κοινωνικές συμπεριφορές.

Συχνά παρατηρούμε οικογένειες όπου η σχέση με τα παιδιά είναι ανισόρροπη ή όπου η λειτουργία του βιολογικού και οικογενειακού «ρολογιού» φαίνεται να απουσιάζει.

Παράδειγμα: Όταν ο γονέας φοβάται πώς θα αντιδράσει το παιδί, ή όταν το παιδί φοβάται τον γονέα, κάτι στη δυναμική της οικογένειας δεν λειτουργεί σωστά.

Ο γονέας πρέπει να είναι γονέας και όχι φίλος του παιδιού. Φίλους θα βρει το παιδί αλλού. Ο γονέας έχει καθοριστικό λόγο στη διαπαιδαγώγηση χωρίς να αντιμετωπίζει το παιδί σαν κτήμα του.

Πολλές φορές ακούγεται η φράση: «Δεν θα επηρεάσω το παιδί μου για το τι θα σπουδάσει ή τι θα γίνει στη ζωή του· θα αποφασίσει μόνο του». Η πρόθεση είναι όμορφη, αλλά η προσέγγιση είναι επιφανειακή. Στην ουσία, πρόκειται για μια παραχώρηση της καθοδήγησης στην κοινωνία, στα μέσα ενημέρωσης, στους φίλους και στο σχολείο, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της οικογένειας ως παράγοντα διαμόρφωσης.

Φυσικά, το παιδί επηρεάζεται από όλα τα παραπάνω, αλλά η οικογένεια δεν πρέπει να εξαιρείται· η απουσία της οικογένειας ισοδυναμεί με το να θεωρούμε ότι ο ρόλος της περιορίζεται μόνο στη διατροφή και τη φροντίδα, αφήνοντας το παιδί να αποφασίζει αποκλειστικά με βάση εξωτερικούς παράγοντες. Σαν να λέμε ότι η οικογένεια δεν χρειάζεται· ότι θα μπορούσαν τα παιδιά να μεγαλώνουν σε ιδρύματα όπου θα τα ταΐζουν, θα τα περιποιούνται και θα τα αφήνουν να κάνουν ό,τι θέλουν.

Η οικογένεια είναι απαραίτητη και θεμέλιος λίθος όχι μόνο για τις κοινωνίες αλλά και για την εξέλιξη της ζωής. Πάντα το παιδί, το ζώο, το φυτό, θα μοιάζει στους γονείς του, και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Την ίδια στιγμή, είναι επίσης φυσιολογικό ότι δεν θα είναι ακριβώς όπως οι γονείς του.

Η οικογένεια μπορεί να οριστεί ως ένα μικροκοινωνικό σύστημα. Για την εύρυθμη λειτουργία της, η θέσπιση κανόνων και η τήρηση ενός συγκεκριμένου προγράμματος είναι απαραίτητα. Ωστόσο, η εν λόγω δομή οφείλει να διασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ της πειθαρχίας και της ελευθερίας. 

Με αυτόν τον τρόπο, αποτρέπεται η μετατροπή της ελευθερίας σε χάος και αναρχία, καταστάσεις που, τελικά, είναι ασύμβατες με κάθε μορφή κοινωνικής οργάνωσης αλλά και από την άλλη να μην επικρατήσουν συστήματα κατήχησης και δογματισμού. 

Στην οικογένεια υπάρχουν διοικητές και διοικούντες, όπου οι διοικούντες αποκτούν με το χρόνο ωρίμανση και ισότιμα διοικητικά δικαιώματα. Με το χρόνο.  

Φυσικά όλα τα παραπάνω είναι απλώς μια προσωπική άποψη ενός γονέα.

 



Σχόλια