Ελευθερία: Μεταξύ Ατόμου και Έθνους

Εθνική Ελευθερία

Η ελευθερία των μελών ενός έθνους δεν είναι απλώς ζήτημα συνόρων ή ανεξαρτησίας. Είναι κάτι πιο βαθύ, πιο ουσιαστικό: χτίζεται πάνω σε αξίες και τρόπους ζωής που καλλιεργούνται καθημερινά. Όταν υπάρχει γνώση, λογική, σκέψη, υπευθυνότητα, δημιουργικότητα, αλληλεγγύη, αίσθηση του “εμείς”, τότε πραγματικά μπορεί ένα έθνος να σταθεί ελεύθερο.

Η ελευθερία δεν είναι "κάνω ό,τι μου καπνίσει", αλλά ένα σύνολο επιλογών που βασίζεται σε εθνικές αρετές. Αν την καταλάβουμε ως ανεξέλεγκτη προσωπική επιθυμία, χωρίς όρια, χωρίς αρχές και χωρίς συναίσθηση της ευθύνης, τότε γρήγορα καταρρέει. Κι εκεί που νομίζουμε ότι είμαστε ελεύθεροι, τελικά καταλήγουμε δέσμιοι των ενστίκτων και των παρορμήσεών μας.

Προσωπική Ελευθερία

Η ατομική ελευθερία ξεκινάει από μέσα μας. Δεν έχει να κάνει μόνο με εξωτερικούς περιορισμούς, αλλά με το πόσο ξύπνιο και ελεύθερο είναι το μυαλό μας. Το να σκέφτεσαι, να κρίνεις, να αμφισβητείς, όχι από αντίδραση, αλλά από ουσιαστική ανάγκη κατανόησης, είναι η βάση της προσωπικής ελευθερίας.

Όμως κανείς δεν είναι μόνος του στον κόσμο. Ζούμε όλοι μέσα σε μια κοινότητα, με νόμους και θεσμούς που, καλοί ή κακοί, κρατούν την κοινωνία όρθια. Η ελευθερία μας έχει αξία όταν συνυπάρχει με την ευθύνη. Όταν δεν αγνοεί το κοινό καλό. Δεν είναι αυθαιρεσία, είναι συνειδητή επιλογή να σεβόμαστε κανόνες για όλους.

Αν ο καθένας λειτουργεί μόνο για τον εαυτό του, αγνοώντας τις συνέπειες για τους άλλους, τότε καταλήγουμε σε χάος. Χωρίς όρια, δεν υπάρχει συμβίωση. Κι έτσι, η ελευθερία χάνεται, όχι επειδή μας την πήραν, αλλά επειδή την διαλύσαμε μόνοι μας.

Το Μέτρο της Ελευθερίας

Η προσωπική και η εθνική ελευθερία δεν είναι αντίθετες. Η μία στηρίζει την άλλη. Η προσωπική ελευθερία ανθίζει μέσα σε ένα περιβάλλον οργάνωσης, δημοκρατίας και δικαιοσύνης. Και η ελευθερία ενός λαού είναι δυνατή μόνο όταν τα άτομα του είναι υπεύθυνα και ενεργά, όχι απλώς απαιτητικά.

Η πραγματική ελευθερία φαίνεται όταν, ακόμα και μέσα σε ένα πλαίσιο που έχει αδυναμίες, δεν επιλέγεις να το γκρεμίσεις αλλά να το βελτιώσεις, με αγώνες, με διάλογο, με συμμετοχή, με σεβασμό. 

Γιατί τελικά, ελεύθερος δεν είναι αυτός που ζει χωρίς κανόνες, αλλά εκείνος που συμβάλλει στη διαμόρφωση τους, αγωνίζεται για να αλλάξει αυτούς που νομίζει λάθος αλλά την ίδια στιγμή υπακούει σε όλους, για το καλό όλων.

Σχόλια